Boston Fed Açıkladı: Dijital Para Kaçınılmazdır
12 farklı Fed’den biri olan Boston Fed; dijital dolar projesi için altyapı çalışmalarına başladı. Boston Fed olası bir dijital dolar projesini destekleyebilecek bir blockchain ağı olup olmadığını araştırıyor. Boston Fed bu doğrultuda 30-40 farklı blockchain platformunu mercek altına aldı.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lael Brainard bundan birkaç hafta önce dijital dolar ile yaptıkları araştırmaları sürdürdüklerini, bu süreç içerisinde MIT gibi kuruluşlardan destek aldıklarını açıkladı. ABD’nin rakibi Çin; kendi dijital parasını şimdiden büyük şehirlerde test etmeye başlamışken ABD’nin dijital para konusunda tam olarak hangi aşamada olduğu henüz bilinmiyor.
Brainard’ın yaptığı açıklamalar da bu bilinmezliği gidermedi çünkü Fed’in dijital dolar ile ilgili tam olarak hangi alanlarda araştırma yaptığı, bu araştırmaların ne kadar hızlı ilerlediği bilinmiyor. Ancak Boston Fed Başkan Yardımcısı Jim Cunha, dijital paralarla ilgili bir röportaj vererek insanların kafalarındaki bazı soru işaretlerini giderdi.
Dijital Dolar Çalışmaları Hangi Aşamada?
CoinDesk, birkaç Fed yöneticisiyle röportaj yaparak dijital dolar çalışmasının ne şekilde ilerlediğini öğrendi. Bu röportajlardan elde edilen bilgiler, Fed’in şu an için yalnızca araştırma yaptığını ve bu araştırmaların hala çok temel düzeyde olduğunu gösteriyor.
Jim Cunha; şu sıralar özellikle blockchain gibi dağıtılmış defter teknolojileri (DLT) ile ilgili araştırmalar yaptıklarını söylüyor. Fed’in amacı bu araştırmalar sonucunda DLT’nin dijital dolar projesini desteklemeye yeterli olup olmadığını görmek. Cunha bu çalışmalarla ilgili şunu söylüyor:
“Dağıtılmış defter teknolojisi; ABD’nin geliştireceği bir dijital merkez bankası parasının yükünü kaldırabilir mi bunu görmeye çalışıyoruz… Aralarında açık kaynaklıların da, özel ağların da olduğu 30-40 farklı platforma göz atıyoruz. Ardından bunlardan birkaç tanesini seçip onları daha detaylı bir şekilde incelemeye başlıyoruz. Henüz sürecin başında olduğumuz için olaya geniş bir pencereden bakmaya çalışıyoruz.”
Fed, Cunha’nın da belirttiği üzere bu sürecin henüz “başında” ve daha yapılması gereken birçok şey var. Bunların arasında veri gizliliği, ölçeklenebilirlik gibi kavramları incelemek ve tüm bunların ötesinde, dijital merkez bankası parasının iyi bir fikir olup olmadığına karar vermek gibi şeyler var.
MIT’den Destek Almaya Devam Ediyor
Boston Fed’in MIT ile birlikte çalışıyor olmasının sebebi de tam olarak bu. MIT bünyesindeki Digital Currency Initiative (DCI) ile iş birliği yapan Boston Fed, “Dijital dolar işe yarar mı?” sorusunun yanıtını bulmaya çalışıyor. DCI Genel Direktörü Neha Narula, Fed ile yaptıkları çalışmalar hakkında şunları söylüyor:
“Bizim DCI olarak misyonumuz dijital merkez bankası paralarının işe yarayıp yaramayacaklarını ve bir merkez bankasının kendi dijital parasını çıkarmak için neler yapabileceğini bulmaktır. Dünyanın en büyük merkez bankalarından biriyle birlikte çalışmak, bo soruları yanıtlamamızı kolaylaştırıyor.”
Burada önemli olan sorulardan biri aslında bir merkez bankasının nasıl kendi dijital parasını çıkaracağı ile ilgili. İlk bakışta yanıtlaması kolay gibi gözüken bu soru, sanılandan çok daha zorlayıcı olabiliyor. Çünkü dijital merkez bankası paraları için ne gibi bir programlama dili kullanılacağı bile belli değil. Bunun ötesinde, bir merkez bankasının, özellikle Fed gibi bir merkez bankasının sıradan bir algoritma kullanmak gibi bir lüksü yok. DCI Direktörü Narula da bunu şöyle destekliyor:
“Amerika’nın ulusal para birimini yeni yeni ortaya çıkmış bir konsensus algoritmasına ya da kriptografi protokolüne emanet etmek istemiyoruz.”
Çalışmalar Birkaç Yıl Daha Devam Edecek
Tüm bu açıklamalar Fed’in aslında bu sürecin gerçekten başında olduğunu ve daha yapılması gereken çok fazla çalışma olduğunu gösteriyor. Cunha’nın açıklamalarına göre Boston Fed DLT ile ilgili 2015-2016 yılından beri araştırma yapıyor ancak henüz yanıtını bulamadığı birçok soru var. Ancak Fed, Çin’in ve Facebook’un dijital para girişimlerine rağmen bu süreci acele etmeden, temkinli bir şekilde ilerletmeye kararlı duruyor. Öyle ki Cunha, dijital paranın “kaçınılmaz” olduğunu söyleyip Fed’in dijital doları ile ilgili şunları ekliyor:
“Dijital doların öyle veya böyle hayata geçeceğini düşündüğümü söyleyebilirim. Ama bu uzun sürecektir. Burada bir gecede değişebilen bir şey değil, tamamlaması on yıllar sürebilen bir süreç söz konusu.”
