Kripto Para Projeleri İyi Para Kazanıyor Mu?
Ne zaman ki akıllı sözleşmeler ve ERC-20 standardı ortaya çıktı, kripto para sektöründeki projeler kendi ekonomilerini kendileri oluşturmak zorunda kaldılar. Blockchain projeleri kendi tokenlarını oluşturarak geleneksel yöntemlere başvurmak zorunda kalmadan para toplamaya başladılar. ICO olayı özellikle 2016 yılıyla belli bir ivme yakalamaya başlamıştı ve 2017 yılında epey popüler olmuştu. ICO sektörünün 2017 yılında yaşadığı onca gelişmeden sonra 2018 yılındaki durumunun da aslında pek geri kaldığını söyleyemeyiz. Ama yine de bu işte ne kadar para dönüyor? Kripto para piyasasındaki fiyatlar çok ciddi düşüşler yaşadılar ama ICO sektöründe işler ne durumda? İnsanlar ICO piyasasına giriş yapmaya devam ediyorlar mı yoksa artık canını seven kaçsın moduna mı geçiş yapıldı?
ICO piyasasında bu yıl içerisinde 10 milyar dolar toplandığını söyleyerek konuya girelim. Bu sayıya hem ön-satışlar hem de ana-satışlar dahil. Bu bilgi verdiğimiz sayı aslında epey önemli çünkü Temmuz ayına yeni giriş yaptık. Daha bu yılın bitmesine birkaç ay var ama piyasada 10 milyar dolardan fazla para toplanmış durumda. Bir kıyaslama yapmak için piyasanın 2017’deki halini hatırlatalım. Geçtiğimiz yıl ICO piyasasında 3 milyar dolar toplanabilmişti ve bu sayı o zamanlar için çok uçuk geliyordu.
Peki bu sayının anlamı ne? Şu anda kripto para piyasasında çok ciddi bir düşüş yaşanıyor. ‘Şu anda’ derken aslında genel olarak bu yıl için konuşuyoruz. 2017 sonunda 20 bin dolar sınırını gören Bitcoin şu anda 6 bin 500 dolar sınırına yükselmeye çalışıyor. Peki fiyatta yaşanan bu düşüş insanların kripto para piyasasını çok ciddi ölçüde terk ettikleri anlamına mı geliyor? Eğer ICO piyasasına bakarak yorum yapacaksak bu sorunun cevabının hayır olduğunu söyleyebiliriz. Kripto para piyasasındaki fiyatlar düşüyor olabilir ama ICO piyasasında geçtiğimiz yıla kıyasla üç katlık bir büyüme var…daha yıl bitmemişken.
Bu yıl içerisinde toplamda 469 ICO gerçekleşti ve bunların 126 tanesi Mayıs ayındaydı. Bir ay içerisinde en fazla 3 milyar dolar para toplandı ve bu Mart ayındaydı. ICO piyasasının bu yıl yaşadığı büyümenin ciddi bir kısmı aslında Telegram’ın ön satışından, Venezuela’nın resmi kripto parası olan Petro’nun ön-satışından kaynaklanıyor. Bu yıl gerçekleşen diğer büyük ICO’lar arasında Bankera, Huobi token, Envion gibileri de bulunuyor elbette. Bu yıl düzenlenen ICO’lar bize aslında bu piyasanın zaman içerisinde nasıl şekillenebileceğine dair de birkaç ipucu veriyor. Bu yıl görüyoruz ki finans ve komünikasyon alanındaki şirketler bu ICO işinin yavaş yavaş sevmeye başlıyorlar. Mesela Telegram’ın bu kadar büyük bir başarı yakalamış olması aynı alandaki diğer kuruluşların da ilgisini çekebilir.
ICO tarihine şöyle yüzeysel bir bakış atarsak piyasanın hiç küçülmeye gitmediğini de görebiliyoruz. 2016 yılında toplamda 43 ICO gerçekleşmiş ve 95 milyon dolar civarında bir para toplanabilmişti. 2016 yılında en çok para toplanan ay Kasım’dı (20 milyon dolar), en fazla ICO düzenlenen ay ise Aralık’tı (11). 2016 yılına damga vuran projeler arasında NEO (AntShares), Digix DAO, Lisk, Iconomi, Waves gibi isimler vardı.
2017 yılında toplam ICO sayısı 210’a yükselmişti. Yalnızca Aralık ayında bile 1 milyar dolardan fazla para toplanmıştı. Yine aynı ayda 45 ICO düzenlenmişti. O yılın en popüler projeleri arasında ise Bankex, Bancor, Filecoin, EOS (birinci aşama), Hdac bulunuyordu. Kripto para piyasasının 2017 yılında genel olarak yaşadığı büyümeyi düşünürsek ICO piyasasının da yaşadığı bu artış pek şaşırtıcı değil. Ama kripto para piyasası 2018 yılında gerileme yaşarken ICO piyasasının hala büyüme yaşıyor olması biraz ilginç. Ayrıca bu yıl özellikle ‘menkul kıymet’ olarak işlev gören, yani şirket hissesi olarak da değerlendirilebilecek olan tokenların sayısında ciddi bir artış yaşandı ki bu da piyasanın geleceği hakkında bize ipucu veriyor olabilir.
Yani diyebiliriz ki kripto para projeleri hala iyi para kazanıyor, ICO piyasasında hala iyi para dönüyor. Bunun yanı sıra finans alanında çalışan pek çok yetenekli isim geleneksel piyasaları bırakarak bu piyasalara geçiş yapıyor. Bu yılı henüz yeni yeni yarılamış durumdayız ve ICO piyasası ona rağmen geçtiğimiz yıla fark attı. Kripto para piyasasının ‘ayı’ moduna geçiş yapması da pek bir şey ifade etmedi.
