UBS Ekonomisti Bitcoin’i Lale Çılgınlığı’na Benzetti
Finans hizmetlerinin devi UBS’nin baş ekonomisti Twitter hesabı üzerinden Bitcoin ve kripto paralara ağır eleştirilerde bulundu.
1 ve 2 Kasım’da konuyla ilgili birkaç tweet atan UBS küresel baş ekonomisti Paul Donovan Bitcoin’i 1637’de Hollanda’da yaşanan Lale Çılgınlığı’na ve Weimar Cumhuriyetindeki hiperenflasyona benzetti. Donovan’ın yorumları, CME Group’un Bitcoin ile ilgili duyurusundan birkaç gün sonra geldi.
Bitcoin hyperinflation episodes rival those of the Reichsmark in Weimar Germany. https://t.co/JB4XnG0172
— Paul Donovan (@PDonovan_econ) 1 Kasım 2017
Donovan’ın Bitcoin’e yaptığı en ağır eleştiri ise Lale Çılgınlığı ile yaptığı benzetmede geldi:
Amsterdam 1636. Cash-settled futures markets in tulip bulbs start. Prices soar. Amsterdam February 1637. Tulip bubble bursts #beenherebefore
— Paul Donovan (@PDonovan_econ) 2 Kasım 2017
“1636 Amsterdam’ı. Lale soğanına dayanan nakit ödemeli¹ standart vadeli işlem² piyasaları ortaya çıktı. Fiyatlar arttı. Şubat 1637 Amsterdam’ı. Lale balonu patladı.”
Bitcoin’i Lale Çılgınlığı ile kıyaslamasına rağmen Donovan, bu iki olayın farklı ekonomik etkilere sahip olabileceğini de belirtti. Bunun dışında Donovan, Bitcoin ile Lale Çılgınlığı’nın bir benzerliğinden daha bahsetti: Herhangi bir ürün sunmamak. 1600’lerde belli bir para verip karşılığında hiçbir şey almama fikrinin “şok edici” olduğunu söyleyen Donovan, o dönemlerde insanların meyhanelerde lale soğanı ticareti yaptığını ve bu durumun günümüzdeki kripto para borsalarına benzediğini söyledi.
Kripto paralara karşı olmasına karşın Donovan, blockchain teknolojisinin “büyük destekçisi” olduğunu da belirtti. Donovan’ın ifadesine göre UBS, blockchain’i büyümeye devam etmesi gereken bir platform olarak görüyor.
Bitcoin ile Lale Çılgınlığı arasında bir benzerlik kuran ilk isim Donovan değil. JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon eylül ayında Bitcoin’e “sahtekarlık” demiş ve durumun 17.yüzyıldaki Lale Çılgınlığından daha beter olduğunu söylemişti.
Dipnot:
¹ Nakit ödemeli: Ürünü fiziksel olarak teslim almadan, o ürüne para yatırmak. Örn: 5 Şubat’ta kilosu 5TL olan domatesin, ilerleyen zamanlarda 7TL olacağına dair bir sözleşme yapmak. Domatesin kilosu 5TL’yken, 7TL olacağına dair yatırım yapan kişi, domatesin kilosunun 7TL’ye çıkması durumunda sözleşmeyi yaptığı taraftan 1 kilo domatesi fiziksel olarak almaz. Bunun yerine aradaki fiyat farkını, yani bu durumda 2TL’yi alır.
² Standart vadeli işlem: İleri tarihli işlemler anlamındadır. Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş bir fiyattan yine önceden belirlenmiş tarihte teslim edilmesini öngörür.
