2017’de Bitcoin İçin Kimler Ne Dedi?
Tartışması yapılabilecek olsa da 2017 Bitcoin için şuana kadar en önemli yıl olabilir. Gerek fiyat, piyasa hacmi bakımından yaşadığı artış gerekse Dünya çapında kazandığı şöhret olsun Bitcoin bu yıl Dünya’nın her yerine yayıldı ve Wall Street’in içine kadar girdi. Bu artış sayesinde de finans, teknoloji gibi sektörlerin önde gelen ve bilinen pek çok ismi Bitcoin ile ilgili şahsi yorumlarını yaptı. 2017 yılını bitirip yeni bir yıla girmek üzereyken, 2017 yılında Bitcoin için bazı önemli isimlerin yaptıkları yorumları bu yazıda paylaşıyoruz.
Facebook’un eski yöneticisi, Golden State Warriors sahiplerinden 2 milyar $’dan fazla serveti olan Chamath Palihapitiya, Bitcoin hakkında şöyle konuşmuştu:
“2013 yılında net gelirinizin %1’ini Bitcoin’e yatırın dediğim zaman kendimi riske attığım gibi bugün yine kendimi riske atacağım. Bence bu şey muhtemelen önümüzdeki 3-4 yıl içinde 100 bin $ olacak. Önümüzdeki 20 sene içinde ise koin başına 1 milyon $ olacağını düşünüyorum.”
Mark Cuban paylaştığı bir tweet’te Bitcoin’in balon olması hakkında şunu söyledi:
“Bence bir balon. Ne zaman ya da ne miktarda düşeceğini bilmiyorum. Eğer herkes ne kadar kolay para kazandığı hakkında övünüyorsa o bir balondur.”
JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon bir finans konferansında Bitcoin hakkında şu yorumları yapmıştı:
“(Bitcoin) para birimi işe yaramayacak. İnsanların havadan para birimi icat ettiği ve bunu satın alanların zeki olduğunun düşünüldüğü bir iş olamaz.”
“Açığa sat dememi beklemeyin. Düşüş yaşamadan önce fiyat 20 bin $’a kadar çıkabilir ama en nihayetinde patlayacak. Açıkçası insanların işin aslını göremiyor olmasına çok şaşırıyorum.”
Allianz SE’nin baş ekonomik danışmanı Mohamed El-Erian, Bitcoin fiyatının olması gerekenden çok daha fazla olduğunu söylemişti:
“Bu yıkıcı bir teknoloji. Ancak şuanki fiyat geniş kitleler tarafından kabul görmüş izlenimi veriyor ve hükûmetlerin o kadar kabul görmesine izin vereceğini düşünmüyorum. Fiyatın patlayacağına ancak (Bitcoin’in) var olmaya devam edeceğine inanıyorum çünkü eşler-arası bir para birimi.”
Yale University’de ekonomi profesörü olan Nobel ödüllü Robert Shiller‘a bir röportajda “günümüzde spekülatif balonlara bir örnek vermesi” istenmişti ve Shiller’ın cevabı şu olmuştu:
“Şuan en iyi örnek Bitcoin. Bence bunun Bitcoin’in arkasındaki motivasyon veren hikayeyle alakası var. Yale’deki öğrencilerimde bunu gördüm. Bitcoin hakkında konuşmaya başlıyorsunuz ve heyecanlanıyorlar! Ben de kendime ‘niye bu kadar heyecanlanıyorlar’ diye soruyorum.”
Bitcoin’in en büyük destekçilerinden olarak görülen ve McAfee’nin kurucusu olan John McAfee, Bitcoin’in ne kadar önemli olduğu hakkında şu yorumu yapmıştı:
“Bitcoin büyüdükçe diğer para birimleri, milli para birimleri değer kaybedecek. Bitcoin kullanmanın avantajları çok büyük. Elektronik transfer yaparsam 24 saat sürüyor ancak Bitcoin ile işlem yapmam 30 dakika sürüyor. Anlık olarak gerçekleşiyor. Şuanda başka hiçbir para birimi kullanmayan insanlar tanıyorum. Evlerini, arabalarını, her şeylerini Bitcoin ile alıyorlar. Daha da fazla insan bunu kullanmaya başladıkça devletlerin para birimlerine ne olacak? Değer kaybedecekler, kaybetmek zorundalar.”
McAfee aynı zamanda blockchain teknolojisi için şu yorumda bulunmuştu:
“İnsanlar blockchain teknolojisinin belli biri, bir şirket tarafından yönetildiğini zannediyor. Hayır. Bu, hepimizin dahil olduğu ve kimsenin sahip olmadığı matematiksel bir formül. Blockchain teknolojisi, inanıyorum ki, tarımın icadından bu yana Dünya’nın gördüğü en güçlü teknoloji.”
Dünya’nın en büyük hedge fonu olan Bridgewater Associates’in kurucusu Ray Dalio ise Bitcoin’in balon olduğunu düşünenler arasında. Dalio, şu yorumu yapmıştı:
“(Bitcoin ile) çok fazla işlem yapamıyorsunuz. Kolayca harcama yapamıyorsunuz. Altının aksine, değişken olduğu için etkili bir değer saklama aracı da değil. Bitcoin oldukça spekülatif bir piyasa. Bitcoin bir balon.”
“Wolf of Wall Street” olarak bilinen ve bu lakabı daha sonra filmi çekilen, kendi yazdığı kitaptan alan ünlü yatırımcı Jordan Belfort, Bitcoin hakkında pek olumlu düşünmeyen isimler arasında. Belfort şu yorumu yapmıştı:
“Dimon’ın haklı olduğunu düşünüyorum. Kripto paralar var olmayacak demiyorum biliyorum ki var olacaklar ama merkezi bir hükûmet tarafından destekleniyor olmalı. Bence Bitcoin’in en büyük sorunu, asla satın almayacak olma sebebim paranızın sizden çalınabilecek olması. Telefonunuz hacklenip paranız çalınabilir, parasını böyle kaybetmiş kişiler tanıyorum.
En nihayetinde bir merkez bankası kendi kripto parasını yapacak ve o yerini alacak.
Bitcoin alın ya da almayın demiyorum. Dediğim şey, ben şahsen hızlıca ortadan kaybolacak kadar yüklü miktarda parayla yatırım yapma konusunda dikkatli olurdum.”
Şu sıralar sıkı bir Bitcoin Cash takipçisi olsa da hala daha Bitcoin topluluğunun en önemli isimlerinden olan Roger Ver, Bitcoin özellikle pratikliğiyle ilgili şunları söylemişti:
“ABD doları, Euro gibi paraların aksine Bitcoin ile Dünya’nın herhangi bir yerindeki herhangi birine istediğiniz miktarda parayı neredeyse bedavaya gönderebilirsiniz. Bunu durdurmak, engellemek, hesabınızı dondurmak için kimsenin yapabileceği bir şey yok. Bunu bir de banka hesabınızla yapmayı denesenize. Saniyeler içinde bir Bitcoin hesabı açabilirsiniz. Kimlik numaranızı vermek zorunda değilsiniz, ilk çocuğunuzun adını vermek zorunda değilsiniz. 30 saniyede halledebilirsiniz. 30 saniyede bir banka hesabı açmayın bir de.”
Ver aynı zamanda Çin’in Bitcoin borsalarını yasaklamasıyla ilgili şu yorumda bulundu:
“Balonu bir ucundan sıkarsanız içindeki tüm hava diğer köşeye geçer. Bitcoin Dünya’nın her yerine anlık olarak uçabilir. Bitcoin kalıcı. Durdurmanın tek yolu tüm interneti ve tüm dünyayı kapatmak ve kapalı tutmak. Çin bile bunu yapamaz.”
Ödüllü girişimci Tim Draper, Startup İstanbul 2017 etkinliğinde Bitcoin’in geleceğiyle ilgili şu yorumda bulundu:
“Bundan 5 yıl içinde, insanlar Starbucks’tan kahve alırken itibari para kullananlara gülerek ‘Aa, senin dijital paran yok mu?’ diyecek. Bu günlerin yalnızca 5 yıl uzaklıkta olduğunu düşünüyorum.”
2017 yılı Bitcoin için gerçekten inanılmaz bir yıl oldu ve Dünya’nın dört bir yanından meşhur yatırımcılar, girişimciler tarafından ilgi gördü, takip edildi. 1 Ocak 2017’de fiyatı 1000 $ iken, 15 Aralık 2017’de 17 bin 900 $ olması zaten Bitcoin’in ne kadar büyüdüğünü ve yayıldığını göstermeye yetiyor. 2018 yılında neler olacağını şuan için ancak tahmin edebiliriz…