Uzman Görüşleri: Kripto Para Piyasasında Neler Yaşanıyor?

Çoğu kripto paranın bu hafta düşüş yaşadığını düşürsek piyasanın pek de iyi bir hafta geçirmediğini söyleyebiliriz. Bitcoin fiyatı yaklaşık 7 bin 600 dolar düzeylerindeyken düşüş haline girmeye başladı ve 6 bin 500 dolar seviyesine kadar geriledi.

Piyasada yaşanan bu düşüş her ne kadar önceki düşüşler kadar büyük ve etkili olmasa da yine de kayda değer bir düşüş. Ayrıca kripto para piyasasının bu yılın başından beri çok da olumlu bir gidişat yakalayamamış olması da cabası.

Kripto para fiyatlarında özellikle 10 Haziran gibi bir düşüş görülmeye başlandı, daha sonra SEC’in Ethereum’u ‘menkul kıymet’ olarak değerlendirmeyeceğini açıklamasıyla birlikte piyasada bir rahatlama yaşandı ve kripto paralar şu an hala sabitlenmiş değiller.

Kaynak: Coin360.io

Piyasada yaşanan değişkenlikler sonrasında bazı önde gelen yatırımcılar ve uzmanlar konu hakkındaki görüşlerini sundular. Bu yazıda Naeem Aslam, Emin Gün Sirer, Tom Lee, Miguel Palencia, Alistair Milne gibi isimlerin kripto para piyasasının mevcut durumu hakkındaki görüşleri incelenecek.

Naeem Aslam’ın ‘Yasal Düzenleme’ Endişesi

11 Haziran’da Güney Kore merkezli, kısmen küçük çaplı bir kripto para borsasının hack saldırısına uğradığı ortaya çıktı ve çoğu kişi piyasada yaşanan düşüşü bu olayla bağdaştırdı.

Ancak önde gelen uzmanlar ve yorumcular, Coinrail’in yaşadığı saldırıyla piyasada yaşanan düşüş arasında bir bağlantı olmadığını, fiyatlarının başka bir sebep yüzünden düştüğünü öne sürdüler. Naeem Aslam yine de bu saldırı hakkında konuşarak kripto para sektöründeki olumsuz atmosfere değindi:

“Borsalar müşterileri korumak için gereken en üst düzey teknolojiyi kullanmıyorlar ve hackerlar bundan olabildiğince faydalanıyorlar. Buradaki soru, bu saldırıların bir sınırının olup olmadığıdır. Her birkaç ayda bir aynı şeyin yeniden olduğunu görüyoruz. Tüm bunlar esnek yasal düzenlemeler yüzünden oluyor ve düzenleyiciler, müşteri korumak için artık bir adım atmalılar. Borsa üzerinden bir şeyler yapmak isteyen herkes en üst düzey güvenliğe ve güvenlik güncellemelerine uyum sağlamaya zorlanmalı.”

Aslam’a göre yaşanan bu hack saldırıları aslında kripto paraların birer ‘yatırım aracı’ olarak sahip oldukları cazibenin de ortadan kaybolmasına neden oluyor:

“Geleneksel yatırımcılar boğa piyasası tam gaz devam ederken riskli varlıkları tercih edebilirler ve köye ayılar indi mi piyasadan kaçarlar. Ancak daha akıllı olan yatırımcılar farklı bir yol izlerler. Ellerindeki fonları riskli varlıklardan alıp, daha güvenli varlıklara götürürler.”

Düşüş piyasalarında daha güvenli limanlar arayan yatırımcılara değinen Aslam, bahsettiği olayı şöyle örnekliyor:

“Mesela boğa piyasasında finans, teknoloji, enerji gibi sektörler en favori durumdaki sektörlerdir. Piyasa uçurumdan düşmeye başlarken portföy yöneticileri ve hedge fonları, insanların daha ‘temel ihtiyaçlarına’ hitap eden sektörleri tercih ederler. Temettü verimi daha iyi olan sektörleri seçerler çünkü böylece piyasadaki genel durum olumsuz yönde olsa da bu kişiler piyasa geneline kıyasla daha iyi durumda kalabilirler.”

Emin Can Gürer Manipülasyondan Şüpheleniyor

Bu haftanın önemli gelişmelerinden biri de piyasada yaşanan düşüşün ve fiyat manipülasyonlarının merkezinde Tether’ın ve Bitfinex‘in olduğunu öne süren araştırmaların yayınlanmasıydı.

Cornell University’de doçentlik yapan Emin Gün Sirer, piyasada bir manipülasyon olduğu konusunda gayet emin gibi. Hatta kendisi hükümetin bu tarz manipülasyonları yakın zamanda yasal yolları kullanarak bastıracağını düşünüyor.

Cointelegraph’e konuşan Sirer, “kripto para piyasalarının hala yeni sayılabileceklerini, koinlerin hala birbirlerinden ayrılmadıklarını ve birlikte hareket ettiklerini, bu durumun da ortaya bazı sistematik riskler çıkardığını” söyledi ve şöyle ekledi:

“Şu an yaşanan düşüş aslında tek bir şeyin endişesi yüzünden yaşanıyor: borsalara uygulanacak yasalar ve yasaların fiyat manipülasyonlarına son verecek olması. Bunun olacağı uzun zamandır belliydi ve artık ne zaman olsa yeridir. Yasal uygulamaların kısmen orta çaplı olacağını ve piyasalara çok daha net bir hava getireceğini düşünüyorum.”

Bazı kişilere göre şu anda Bitcoin ve genel olarak kripto para piyasasındaki fiyat manipülasyonlarının yetkililer tarafından yakından takip ediliyor olmaları olumsuz bir durum. Ancak Emin Gün Sirer’e göre bu alana getirilecek yasal düzenlemeler son derece olumlu bir etki yaratacaklar:

“Ortada bu teknolojilerin iş yapma şeklimizi değiştirecek olmaları gibi bir gerçek var. Bu (teknolojilerin), değerlerini korumak için piyasa manipülasyonlarına ihtiyaçları olmamalı. Birbirinden ayrılmış, her koinin kendi özelliklerine göre değerlendiği bir piyasa görmek için sabırsızlanıyorum.”

Tom Lee’nin Üç Sebebi

Özellikle Bitcoin fiyatı hakkında yaptığı iddialı yorumlarla sıkça gündeme gelen Tom Lee, Bitcoin piyasasında yaşanan düşüş hakkında üç sebep ortaya sundu ve vadeli işlem piyasaları hakkındaki görüşlerini de paylaştı:

“Bence kripto paraların düşmesine neden olan birden fazla faktör var. Bunlardan biri geçtiğimiz yılın sonunda parabolik bir durum yaşamış olmamız ve dolayısıyla artık fiyatın kendini sağlama alma ve ayarlama vaktindeyiz. Önemli sebeplerden biri olarak da bu yıl hükümetin attığı kripto para yatırımcılarını endişelendiren adımları görüyorum ki bunlardan en büyüğü de büyük ihtimalle SEC’in ICO’lara karşı attığı adımlardı. Son olarak da kurumsal yatırımcıların piyasaya girişi tahmin edilenden daha uzun sürüyor ve bence bu piyasadaki yavaşlığı açıklıyor.”

Tom Lee ayrıca Bloomberg’e yaptığı açıklamalarda Bitcoin vadeli işlemlerinin sürelerinin dolmasının da yaşanan düşüşte rol oynamış olabileceğini belirtti. Lee:

“Şu anda kripto para piyasasında arz/talep problemi yaşanıyor çünkü vergi satışlarıyla birleşen madencilik gelirleri ve diğer faktörler kripto paralar için daha fazla arz-talep rekabeti oluşturdu. Vadeli işlem piyasaları da manipülasyona maruz kalmış olabilirler. Bence bundan sonraki birkaç yıl içerisinde işler değişecek ancak vadeli işlem piyasaları şu anda her ne kadar yüz milyon kadar mı ne sözleşmeye sahip olsalar da Bitcoin fiyatını etkilemeye yetecek güçteler.”

Miguel Palencia’nın ‘Balina’ Yorumu

Qtum’un kıdemlilerinden olan Miguel Palencia’ya göre kripto paraların ‘pek de merkezi olmayan yapıları’, yaşanan düşüşte aslında büyük bir rol oynuyor.

Kendisi konu hakkında yaptığı yorumlarda balinaların piyasa üzerinde ne kadar büyük bir güce sahip olduklarından bahsetti ancak aynı zamanda bu tarz büyük yatırımcıların, diğer piyasalara kıyasla hala küçük sayılabilecek kripto para piyasasında yer almalarının piyasanın işine bile gelebileceğini vurguladı:

“Diğer varlıklar ve teknolojiler gibi Bitcoin de kullanımını etkileyen döngülere giriyor ve bu döngüler genelde kendi değeriyle korelasyon içinde oluyor. Şu sıralar aslında tamamen merkezsiz operasyonlarla çözülebilecek durumların döngüyü daha da hızlandırdığını görüyoruz. Blockchain sistemi önünde sonunda tamamen merkezsiz hale geldiğinde ve büyük yatırımcılarla balinalar tarafından kontrol edilmediğinde piyasalara yeniden güven gelecek ve piyasanın yeniden artışa geçtiğini göreceğiz ancak öbür açıdan baktığımızda da piyasayı hareketlendiren bu yatırımcılar Bitcoin’in sıfırı görmemesini de sağlayacaklar.”

Yani Palencia’ya göre bu durum aslında iki ucu keskin bir bıçağa benziyor. ‘Balina’ olarak tabir edilen yatırımcılar piyasadaki fiyat manipülasyonlarında belli bir rol oynuyorlar oynamasına ama bu tarz yatırımcılar aynı zamanda piyasanın ayakta kalmasını da sağlıyorlar.

Alistar Milne’in Düşüş Hakkındaki Görüşleri

Cointrader’ın kurucusu olan Alistair Milne, kripto paraların bu yıl genelindeki performanslarını ve geçen yılın Aralık ayında görülen fiyat düzeylerini değerlendirdi. Piyasalar geçtiğimiz yılın sonunda görülen 20 bin dolar seviyesine kıyasla çok daha düşük bir seviyede olabilirler ancak Bitcoin’in hala 6 bin-7 bin dolar gibi fiyatlara sahip olması gayet iyi.

“Tüm bunlar kullanımda, kullanıcı sayısında, kar getirisinde yaşanan toplu düşüşün bir kombinasyonu” diyen Milne şöyle ekledi:

“Özellikle altkoinler aşırı değerli hale geldiler ve artık bir düzeltmeye girme vakitleri gelmişti. Şu anda tekrar talebin arzla uyuştuğu dengeyi bulmaya çalışıyoruz. Olaya makro açıdan bakarsak durum hiç daha iyi olmamıştı ve bu yüzden 2014/2015 dönemleriyle yapılan kıyaslamaları doğru bulmuyorum.”

Şu anda kripto para piyasasındaki pek çok kişi piyasanın dibi vurmuş olmasını ümit ediyor ki böylece piyasa daha fazla düşüş yaşamasın. Milne ise piyasanın bir miktar daha düşeceğini ancak bu durumun son derece sağlıklı olacağını çünkü böylece piyasanın çok daha sağlam bir temele oturacağını düşünüyor:

“Önünde sonunda dibi göreceğimize inanıyorum, muhtemelen 2019 gibi büyümeye başlayan fiyat çok daha aşamalı bir geri dönüş yapacak.”

Paniğe Mahal Yok

Piyasaların durumu şu anda olumsuz yönde olabilir ve pek çok yatırımcı mevcut durumdan endişeleniyor olabilir ancak genel duruma baktığımızda uzmanlar paniğe kapılmaya gerek olmadığını düşünüyorlar.

Emin Gün Sirer piyasaya daha fazla yasal düzenleme getirilmesi gerektiğini savunuyor, Palencia piyasadaki balinalar hakkında iyi bir noktaya değiniyor ve gelecekte tam merkezsizliğe ulaşıldığında piyasanın çok daha güçlü bir hale geleceğini düşünüor.

Milne de mevcut durumdan pek endişelenmiyor ve gözünü geleceğe dikerek Bitcoin’in çok daha sağlıklı bir büyüme yaşayacağını düşünüyor. Aslam çözülmesi gereken önemli bir soruna değiniyor ve piyasada yaşanan hack saldırılarının bir an önce çözülmesi gerektiğini vurguluyor.

Kripto para piyasasında genel olarak düzeltilmesi gereken birçok şey var ve tüm bunlar yoluna girdiğinde piyasanın çok daha sağlıklı bir büyüme yaşamaması için bir sebep yok.